Dagwacht 17 januari 2023

08.25 uur Groene Kerk open
08.30 uur Muziek: Lied 313 : 1
08.35 uur Welkom

Tekst van het openingslied

Een rijke schat van wijsheid
schonk God ons in zijn woord.
Hebt moed, gij die op reis zijt,
want daarmee kunt gij voort.
Gods woord is ons een licht,
en elk die in vertrouwen
daarnaar zijn leven richt,
die zal erin aanschouwen
des Heren aangezicht.

Openingsgebed

Inleiding op de lezing
We begonnen vanmorgen met lied 313 over de rijke schat aan wijsheid die God ons schenkt in zijn woord.
Dat kun je op twee manieren uitleggen.
1. Heel Gods Woord, heel de Bijbel, is wijsheid die ons door het leven helpt, richting geeft, ons bij onze bestemming brengt.
2. Maar er zijn ook boeken in de Bijbel die apart aangeduid worden als wijsheidsliteratuur, boeken met verzamelde wijsheden.
We lezen vandaag uit het boek Spreuken.
Dat boek behoort tot de speciale Wijsheidsliteratuur, samen met de Bijbelboeken boek Job en Prediker en met de deutero-canonieke boeken De wijsheid van Salomo en Wijsheid van Jezus Sirach.

De wijsheden in Spreuken worden ‘per twee stuks’ aangeboden: de eerste wijsheid roept als het ware de tweede wijsheid op.
Zo schijnen ze ook doorgegeven te zijn in de mondelinge overlevering: iemand spreekt de eerste wijsheid uit en een ander zegt dan welke volgende wijsheid daarbij hoort.
Als een soort parallellen, in een mooie cadans.

Volgende week lezen we weer uit Spreuken. Dan vertel ik nog iets over waar die Spreuken vandaan komen en hoe ze in de Bijbel terecht gekomen zijn.

Schiftlezing: Spreuken 17 : 1 – 14 (Nieuwe Bijbelvertaling 2021)

1Beter een stuk droog brood en vrede
dan vlees in overvloed en ruzie.
2Een verstandige slaaf staat boven een onwaardige zoon,
hij zal met de broers in de erfenis delen.
3De smeltkroes toetst het zilver, de oven toetst het goud,
de HEER toetst het mensenhart.
4Een slecht mens is gespitst op kwaadsprekerij,
een bedrieger luistert graag naar laster.
5Wie een verschoppeling bespot, beledigt zijn schepper,
wie zich over iemands ongeluk verheugt, blijft niet ongestraft.
6Kleinkinderen zijn voor grootouders de kroon op hun leven,
kinderen zijn trots op hun voorouders.
7Verheven woorden passen niet bij een onverlaat,
leugens des te minder bij een edel mens.
8Wie steekpenningen betaalt, denkt edelstenen weg te geven,
zo hoopt hij overal succes te hebben.
9Wie fouten toedekt, streeft vriendschap na,
wie ze telkens oprakelt, verliest zijn vrienden.
10Een verstandig mens wordt meer geraakt door een verwijt
dan een dwaas door honderd slagen.
11Een kwaadaardig mens is alleen op ruzie uit,
er wordt een onheilsbode op hem afgestuurd.
12Beter dat je een berin ontmoet die beroofd is van haar jongen
dan een dwaas met al zijn dwaasheid.
13Als je telkens goed met kwaad vergeldt,
verdwijnt het kwaad nooit uit je huis.
14Wie een ruzie begint, ontketent een stortvloed;
staak de strijd voordat hij losbarst.

Gedachten bij de tekst
Deze spreuken spreken stuk voor stuk voor zichzelf.
Je kunt niet een algemeen thema aanwijzen en daar wat over zeggen.
Het zou aardig zijn om bij elke spreuk te zoeken naar een voorbeeld uit het dagelijkse leven van 2023.

Ik begin maar bij het begin.

Waar denken jullie aan bij beter droog brood dan vlees in overvloed en ruzie?
Gaat dat over thuis?
Minder te besteden maar wel gelukkig zijn met elkaar dan dat er veel geld is en we elkaar niet kunnen bereiken?
Of gaat dat over de bredere samenleving: welvarend maar onder spanning omdat we het onderling vertrouwen kwijtgeraakt zijn.
Dan kom je bij vers 4 uit:
Een slecht mens is gespitst op kwaadsprekerij,
een bedrieger luistert graag naar laster.
Is het gek dat ik aan complottheorieën moet denken?
Of aan oorlogsretoriek, of aan sommige aandeelhoudersvergaderingen?

Zo zouden we elkaar bij elke spreuk kunnen vragen; waar denk jij aan?
Mooi huiswerk voor vandaag.

Stilte

Aansteken intentiekaarsen

Gebed, afgesloten met stil gebed en Onze Vader

Onze Vader in de hemel,
laat uw naam geheiligd worden,
laat uw koninkrijk komen,
laat uw wil gedaan worden
op aarde zoals in de hemel.
Geef ons vandaag het brood
dat wij nodig hebben.
Vergeef ons onze schulden,
zoals ook wij vergeven
wie ons iets schuldig is.
En breng ons niet in beproeving,
maar red ons van het kwaad.
Want aan U behoort het koningschap,
de macht en de majesteit
in eeuwigheid.
Amen.

Mededeling
De teksten die ik in deze Dagwachten uitspreek, komen ook op de website van de PGO. Wie ze graag per e-mail toegestuurd wil krijgen kan een e-mailadres achterlaten.
Er ligt een lijst bij de deur van de kerk en ook één in de koffiekamer in Willibrords Erf.

Daar is ook koffie voor wie daar zin in heeft.

Zegenbede
Eeuwige, zegen ons en houdt ons in uw hoede
Laat het licht van uw ogen over ons schijnen
En wees ons genadig
Blijf ons zien, geef ons vrede
Voor deze dag en al onze dagen.
Amen.

Muziek: Deel uit de ouverture van het oratorium Solomon van Händel.